خبر تازه درباره زمین ارزان؛ مستأجران امیدوار باشند؟ | واگذاری زمین رایگان به این گروه‌ها قطعی شد
بحران مسکن به یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد و معیشت مردم تبدیل شده است. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بخش قابل توجهی از خانوارهای مستأجر کشور با فقر مسکن مواجه هستند.
وضعیت نگران‌کننده مستأجران در کشور
آمار فقر درآمدی و فقر مسکن
علی حسین شهریور، دبیرکل خانه تعاونگران ایران، با اشاره به آمار سال ۱۴۰۲ گفت: حدود ۱.۹۸ میلیون خانوار مستأجر، معادل ۷.۶ میلیون نفر، درگیر فقر مسکن هستند. از این تعداد، ۶۷ درصد دچار فقر درآمدی‌اند و درآمدشان کمتر از خط فقر است. ۳۳ درصد دیگر با وجود درآمد بالاتر از خط فقر، به دلیل هزینه‌های سنگین مسکن به تنگنای معیشتی افتاده‌اند.
سهم شهرها و روستاها از فقر مسکن
بررسی‌ها نشان می‌دهد ۹۴ درصد این خانوارهای مستأجر فقیر (حدود ۱.۸۷ میلیون خانوار) در شهرها زندگی می‌کنند و تنها ۶ درصد (حدود ۱۱۳ هزار خانوار) در روستاها ساکن‌اند. این ارقام گواه فشار شدید هزینه مسکن بر اقشار شهری، به‌ویژه کارگران و طبقه متوسط است.
آنچه دیگران میخوانند
ظرفیت تعاونی‌های مسکن برای حل بحران
تعداد تعاونی‌های ثبت‌شده و فعال
تا تیرماه ۱۴۰۴، ۳۲ هزار و ۸۷۹ تعاونی مسکن در کشور ثبت شده که ۱۰ هزار و ۸۱۲ تعاونی فعال هستند. با وجود این، تنها ۸۴۰ تعاونی پروژه در حال ساخت دارند.
پروژه‌های در حال ساخت و تحویل‌داده‌شده
از این تعداد، ۲۱۶ پروژه مربوط به مسکن متعارف، ۳۱۳ پروژه در قالب مسکن مهر و ۳۱۱ پروژه در نهضت ملی مسکن در دست اجراست. از ابتدای طرح مسکن مهر تاکنون، تعاونی‌ها موفق به تکمیل و تحویل ۸۱۶ هزار واحد مسکونی شده‌اند و تنها ۲۴ هزار واحد (۳ درصد) در حال تکمیل است.
نقش زمین ارزان و تسهیلات بانکی در کاهش هزینه ساخت
حذف واسطه‌ها و کاهش قیمت نهایی
شهریور با تأکید بر کارآمدی مدل تعاونی‌ها گفت: در ساخت‌وساز تعاونی، به دلیل حذف واسطه‌ها و سودجویی‌های بازار، هزینه ساخت به‌شدت کاهش می‌یابد.
ساخت‌وساز بر اساس نیاز واقعی اعضا
مزیت دیگر این مدل، طراحی و ساخت بر مبنای نیاز واقعی اعضا است، نه پروژه‌های یکسان و غیرمنعطف. این موضوع علاوه بر کاهش هزینه، موجب تقویت همبستگی اجتماعی میان اعضا و استفاده بهینه از منابع عمومی می‌شود.
ضرورت حمایت مستقیم دولت از تعاونی‌ها
واگذاری زمین ارزان یا رایگان
به گفته دبیرکل خانه تعاونگران، واگذاری زمین ارزان یا رایگان دولتی به تعاونی‌های فعال و واقعی باید در اولویت قرار گیرد تا هزینه نهایی مسکن برای خانوارهای کم‌درآمد کاهش یابد.
تسهیلات بانکی کم‌بهره و بازپرداخت بلندمدت
وی افزود: ارائه تسهیلات کم‌بهره با بازپرداخت طولانی به تعاونی‌ها، باعث می‌شود اقشار کم‌درآمد بتوانند بدون فشار معیشتی اقساط را پرداخت کنند.
آموزش و نظارت بر مدیریت تعاونی‌ها
شهریور تأکید کرد که آموزش و نظارت بر هیئت‌مدیره تعاونی‌ها برای جلوگیری از تخلفات و ارتقای کیفیت مدیریت پروژه‌ها، جزو الزامات این مسیر است.
تجربه موفق تعاونی‌ها در گذشته
تجربه طرح مسکن مهر و سایر پروژه‌های ملی نشان داده است که هر زمان زمین مناسب، تسهیلات بانکی و مدیریت منسجم فراهم بوده، تعاونی‌ها توانسته‌اند در مقیاس وسیع و با هزینه کمتر، مسکن موردنیاز اعضا را تأمین کنند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
بحران فقر مسکن به‌ویژه در شهرها، با راهکارهایی چون واگذاری زمین ارزان، تسهیلات کم‌بهره و فعال‌سازی تعاونی‌های واقعی قابل کاهش است. ترکیب حمایت‌های زیرساختی دولت با سرمایه اجتماعی اعضای تعاونی‌ها می‌تواند سهم بزرگی از نیاز مسکن کشور را در کوتاه‌مدت تأمین کند.
منبع: خبرگزاری تسنیم – گفت‌وگو با دبیرکل خانه تعاونگران ایران